O tym, że dieta ma ogromny wpływ na nasze zdrowie, wiemy wszyscy. Uczymy się o tym od najmłodszych lat. W ostatnich kilku latach coraz więcej mówi się za to o wpływie wyborów żywieniowych na klimat i środowisko. Jest o czym!
Nadmierna konsumpcja i marnowanie niemal 1/3 wyprodukowanej żywności, a także zbyt silne opieranie się na produktach odzwierzęcych sprawiają, że zużywamy dużo więcej zasobów naturalnych niż jest potrzebnych do tego, aby zdrowo wykarmić każdego mieszkańca planety.
Światowy system żywnościowy przyczynia się do emisji 29% antropogenicznych gazów cieplarnianych i 70-90% zużycia zasobów wody słodkiej. Ponad 75% wylesianych gruntów na obszarze Amazonii przekształcono w pastwiska i pola upraw paszowych dla zwierząt gospodarskich. Kolejne 2 miliardy ludzi można wykarmić bez powiększania obszarów rolnych i wylesiania, jeśli zaledwie połowa upraw przeznaczanych obecnie na paszę dla zwierząt gospodarskich zostanie wykorzystana do bezpośredniego spożycia przez ludzi.
Ostatnie miesiące przyniosły nam kolejny powód, aby zwrócić się w kierunku bardziej roślinnej diety. Nasze obecne wybory żywieniowe i dieta oparta w zbyt dużej mierze na produktach odzwierzęcych pomagają stworzyć przepis na pandemie odzwierzęce, który składa się z trzech, wzajemnie wzmacniających się składników:
Więcej informacji na ten temat zamieściliśmy w dostępnej na naszej stronie internetowej publikacji “Raport ProVeg: Żywność i Pandemie”.
Zmiany systemowe
Komisja Europejska w strategii „od pola do stołu” kładzie duży nacisk na modyfikowanie diety Europejczyków tak, aby była ona bardziej przyjazna dla zdrowia i środowiska. W ocenie Komisji „obecne wzorce konsumpcji żywności są niezrównoważone zarówno z punktu widzenia zdrowia, jak i środowiska naturalnego”, wskazując na zbyt wysokie spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa w Europie oraz niewystarczającą konsumpcję pełnoziarnistych zbóż, owoców, warzyw, strączków i orzechów.
Strategia wskazuje również rozwiązanie. „Przejście na bardziej roślinną dietę z mniejszą ilością czerwonego i przetworzonego mięsa oraz większą ilością owoców i warzyw zmniejszy nie tylko ryzyko chorób zagrażających życiu, ale także wpływ systemu żywnościowego na środowisko”. Planowane jest zwiększenie dostępności i źródeł alternatywnego białka, w tym roślinnych substytutów mięsa, co będzie jednym z kluczowych obszarów wartego 10 miliardów Euro programu Horizon Europe.
Poszczególne państwa członkowskie wychodzą ze swoimi inicjatywami. W Portugalii w roku 2017 wprowadzono opcję wyboru posiłku wegańskiego we wszystkich jednostkach publicznych serwujących posiłki. W Niemczech lokalny oddział ProVeg współtworzył projekt “Aktion Pflanzen-Power”, dzięki któremu kilkadziesiąt tysięcy niemieckich uczniów uczestniczyło w warsztatach z przyjaznego dla środowiska gotowania. W roku 2018 projekt otrzymał nagrodę ONZ “Momentum for Change” za najlepsze działania na rzecz walki ze zmianami klimatu.
Zmiany w modelach biznesowych
Coraz więcej firm z branży spożywczej dostrzega swój wpływ na środowisko i wprowadza do swoich strategii zrównoważonego rozwoju aspekty pomagające w obniżaniu śladu środowiskowego produkowanej żywności. Unilever planuje ograniczyć swój wpływ na środowisko o połowę do roku 2030, zmniejszając emisję gazów cieplarnianych, zużycia wody oraz poziom generowanych odpadów, a także przechodząc na bardziej zrównoważone pozyskiwanie zasobów.
Największą transformację mogą przejść firmy związane z produkcją mięsa, nabiału i mleka. Roślinny trend pozwala nie tylko zmniejszyć ślad środowiskowy, ale także sprostać oczekiwaniom konsumentów chcących ograniczać produkty odzwierzęce w swojej diecie.
Media obiegła już informacja o tym, że pierwsza polska mleczarnia (mleczarnia Magda) przerzuciła się na produkcję w 100% roślinną. Nie jest to odosobniony przypadek. Wielu dużych graczy z branży mięsnej i nabiałowej inwestuje w rozwój linii roślinnych alternatyw do swoich produktów, poszerzając portfolio swoich produktów, docierając do nowych grup klientów i dywersyfikując źródła przychodu. Rynek roślinnych alternatyw, prawie w każdej kategorii, rośnie w tempie dwucyfrowym, a kolejne lata przyniosą nam rozwój kolejnych, alternatywnych źródeł białka, np. z rolnictwa komórkowego i alg.
Dołącz do roślinnej rewolucji!
W najbliższych latach system żywnościowy czeka ogromna przemiana w kierunku zdrowszych i mniej szkodliwych dla środowiska produktów. Śledzenie trendów w tym zakresie i wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom konsumentów już teraz może pozwolić na płynne i korzystne przejście tej transformacji.
Program Climate Leadership jest działaniem realizowanym przez UNEP/GRID-Warszawa w odpowiedzi na rezolucję UNEP/EA.4/L.5, przyjętą podczas 4. sesji Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska (UNEA-4).
Rezolucja ”Rozwiązanie Problemów Środowiskowych Poprzez Zrównoważone Praktyki Biznesowe” wezwała biznes do transformacyjnego wysiłku dla sprostania globalnym wyzwaniom środowiskowym i klimatycznym.